9 tydzień ciąży – kobieta. W 9 tygodniu ciąży u kobiety może pojawiać się ostuda, czyli ciemne przebarwienia na skórze twarzy. Do tego libido u ciężarnych może w znaczący sposób się obniżyć. Z kolei na brzuchu kobiety może pojawić się linea negra – ciemna linia biegnąca pionowo wzdłuż brzucha, przez pępek do spojenia
9 tydzień ciąży to 7 tydzień życia zarodka. Rozpoczyna się już 3 miesiąc ciąży, który zakończy pierwszy trymestr. To moment, kiedy dzięki kształtowaniu się narządów zmysłów czy kończyn dolnych oraz górnych zarodek coraz bardziej przypomina małego człowieka. Kobiecie mogą dawać się we znaki silniejsze mdłości i wymioty, a także znacznie powiększone i tkliwe piersi — warto zacząć rozważać kupienie komfortowego biustonosza ciążowego. Większość przyszłych mam zdążyła się już przyzwyczaić do swojego nowego stanu. To dobry moment, by pomyśleć o aktywności fizycznej, która ma pozytywny wpływ na matkę i dziecko. Sprawdź, jaka aktywność jest wskazana, a której lepiej unikać. Zobacz też, czy seks albo zagraniczne podróże we wczesnej ciąży są bezpieczne. Jak rozwija się zarodek w 9 tygodniu ciąży? Jak wygląda zarodek w 9 tygodniu ciąży? Objawy w 9 tygodniu ciąży Sport we wczesnej ciąży: jaka aktywność jest wskazana? Jakiej aktywności fizycznej lepiej jest unikać w ciąży? Inne rodzaje aktywności we wczesnej ciąży Jak wybrać biustonosz ciążowy? Jak rozwija się zarodek w 9 tygodniu ciąży? 9 tydzień ciąży to 7 tydzień życia zarodka i jednocześnie przedostatni tydzień okresu zarodkowego. Już wkrótce – po zakończeniu 10 tygodnia ciąży — będziemy mogli mówić o płodzie, nie o zarodku. Rozpoczyna się 3 miesiąc ciąży, który zakończy pierwszy trymestr. W tym tygodniu bardzo wyraźne zmiany zachodzą w kończynach zarodka. Na jego początku tzw. promienie palczaste dłoni są bardzo dobrze widoczne, stopniowo pojawiają się pomiędzy nimi rowki, których pogłębianie się doprowadzi w późniejszym czasie do oddzielenia się palców. Jednocześnie promienie palczaste stają się widoczne także w płytkach stóp. Pod koniec tygodnia kończyny górne wydłużą się i skierują w stronę powierzchni brzusznej. Będzie też można łatwo wyodrębnić część dłoniową, okolice nadgarstka oraz łokcia. Zmienia się sam kształt ciała zarodka Nabiera on bardziej owalnej formy. Jednocześnie wydłużeniu ulega tułów, który również zauważalnie się prostuje. Ze wzgórków usznych powstaje zarys przyszłego ucha zewnętrznego, a na skutek połączenia wyniosłości szczękowych oraz wyniosłości nosowych środkowych kształtuje się górna warga. Powstają też powieki oraz brodawki sutkowe. Przepuklina pępkowa jest wyraźnie widoczna1. Warto wiedzieć Czym jest przepuklina pępowinowa? Termin „przepuklina” kojarzy nam się z chorobą, polegającą na patologicznym uwypukleniu jam ciała. Często rodzice, słysząc podczas USG, że stwierdzono u zarodka przepuklinę pępowinową, są zaniepokojeni. Tymczasem jest to całkowicie normalny etap rozwoju. Około 6 tygodnia rozwoju zarodka, czyli 8 tygodnia ciąży, dochodzi do wniknięcia jelit do pozajelitowej jamy ciała, znajdującej się w sznurze pępowinowym, a dokładniej w jego bliżej położonej części. To właśnie tzw. fizjologiczna przepuklina pępowinowa. Jest standardowym zdarzeniem rozwojowym, do którego dochodzi z powodu niewielkiej wielkości jamy brzusznej, na tym etapie niemogącej jeszcze pomieścić intensywnie rozwijających się jelit. W 9 tygodniu ciąży przepuklina pępowinowa jest dobrze widoczna. Źródło: Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner 1. Hieronim Bartel, Embriologia: podręcznik dla studentów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 2012, Sadler, Embriologia, Edra Urban&Partner, Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner Jak wygląda zarodek w 9 tygodniu ciąży? Na początku 9 tygodnia ciąży zarodek mierzy ok. 13-17 mm, pod jego koniec ok. 16-18 mm. Jego głowa nadal jest bardzo duża. W pierwszych dniach tego tygodnia jest jeszcze blisko okolicy brzusznej, natomiast w ostatnich, w wyniku prostowania się i wydłużania tułowia, będzie już od niej bardziej oddalona. Widoczne są rozwijające się kończyny. Zamiast płetwopodobnych pęcherzyków możemy dostrzec płytki dłoni i płytki stóp, z promienistymi bruzdami, które stopniowo się pogłębiają, tworząc palce. Kończyny górne są dość wyraźnie podzielone i możemy wyodrębnić nadgarstek oraz łokieć. Kształtujące się narządy zmysłów oraz kończyny sprawiają, że zarodek nabiera coraz bardziej ludzkiego wyglądu2. Sprawdź, jak rozwijają się poszczególne narządy i układy Układ sercowo-naczyniowy W 9 tygodniu ciąży kończy się proces kształtowania się przegród, które odpowiadają za właściwą czterojamową budowę serca i jego odpowiednie funkcjonowanie. Układ nerwowy Istnieje już pień mózgowy zarodka. To właśnie w nim znajdują się ośrodki nerwowe odpowiadające za kontrolowanie kluczowych funkcji życiowych: jest to ośrodek oddechowy, naczynioruchowy, sercowy, ssania oraz połykania. Narządy zmysłów Nabłonek wyściełający jamy nosowe rozpoczyna różnicowanie się w nabłonek węchowy. Jednocześnie pojawiają się także pierwsze kubki smakowe oraz kształtują się powieki, zarys ucha zewnętrznego i górna warga. Układ hormonalny W 9 tygodniu ciąży dochodzi też do uformowania się zawiązku rdzenia nadnerczy z komórek grzebieni nerwowych. Składająca się z dwóch płatów tarczyca umiejscowiona jest w okolicy szyjnej, a już pod koniec tego miesiąca rozpocznie produkcję hormonów. Kończyny, układ kostny i skóra Rozpoczyna się proces oddzielania palców dłoni, a później stóp. Wyraźnie widoczny jest łokieć, kończyny górne wydłużają się i kierują w stronę powierzchni brzusznej. Rozpoczynają się pierwsze procesy prowadzące do kostnienia. Około 3 miesiąca rozpoczyna się też proces tworzenia skóry właściwej – wcześniej zarodek pokrywa pojedyncza warstwa komórek ektodermy. Źródło: prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Hieronim Bartel, Embriologia: podręcznik dla studentów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 2012, Sadler, Embriologia, Edra Urban&Partner, Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner 2. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia tom I Objawy w 9 tygodniu ciąży W 3 miesiącu ciąży możliwe jest nasilenie objawów takich jak mdłości oraz wymioty. Związane jest to z wzrastającym poziomem HCG, czyli ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej, której największe stężenie przypada mniej więcej na 12 tydzień ciąży. Na szczęście zwykle po zakończeniu tego miesiąca ustępują, a samopoczucie kobiety znacznie się poprawia. W 9 tygodniu ciąży bardzo uciążliwe mogą być też dolegliwości związane z częstym oddawaniem moczu. Coraz bardziej rosnąca macica uciska na pęcherz moczowy — warto jednak wiedzieć, że w drugim trymestrze uniesie się do góry, dzięki czemu nie będzie już powodować takiego ucisku. W 9 tygodniu ciąży macica ma już wielkość nieco mniejszą od pomarańczy. Około 9-10 tygodnia kobiety mogą doświadczać bezbolesnych, nieregularnych skurczów macicy. Ich wyczucie podczas badania brzucha będzie jednak możliwe dopiero około 20 tygodnia ciąży. Są to tzw. skurcze Braxtona Hicksa, które stopniowo występować będą coraz częściej3. Rosnąca macica powodować może również dolegliwości bólowe o niewielkim nasileniu np. lekkie bóle podbrzusza lub uczucie dyskomfortu. Piersi kobiety w 3 miesiącu ciąży mogą być już mocno powiększone, tkliwe i ciężkie, z zaciemnionymi sutkami oraz widocznymi grudkami wokół sutków. To dobry moment na wybór wygodnego biustonosza ciążowego, który zadba o zdrowie piersi w tym tak intensywnym dla nich okresie. Pomoże on również zapewnić komfort kobiecie. 9 tydzień ciąży to czas, w którym ciężarnej mogą nadal towarzyszyć takie dolegliwości jak: – zaparcia, – zgaga, – także zmęczenie i drażliwość, – zmiany skórne w postaci suchej skóry, znamion pająkowatych czy wyprysków, – duża ilość wydzieliny pochwowej, – również duszności i omdlenia4. 3. Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. 4. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Sport we wczesnej ciąży: jaka aktywność jest wskazana? Rozpoczyna się 3 miesiąc ciąży — w tym czasie wiele przyszłych mam zdążyło się już przyzwyczaić do myśli o czekających je zmianach. Chociaż dolegliwości wczesnej ciąży mogą być jeszcze mocno dokuczliwe, warto już teraz zatroszczyć się o prowadzenie zdrowego trybu życia. Jednym z jego nieodłącznych elementów jest aktywność fizyczna. Wiele jej rodzajów jest bezpiecznych przez cały okres trwania ciąży. Dlaczego warto z niej nie rezygnować lub — jeśli wcześniej kobieta nie była zbyt aktywna fizycznie — nie zacząć o siebie dbać? – Bóle krzyża: odpowiednio dobrane ćwiczenie pomogą w dużym stopniu zniwelować dolegliwości bólowe. – Eliminacja lub zmniejszenie wielu dolegliwości ciążowych: np. zaparć, obrzęków kończyn, żylaków, nadciśnienia, cukrzycy ciężarnych, zaburzeń emocjonalnych. – Przyzwyczajenie się do zmiany masy ciała oraz do zmiany sylwetki: rosnący brzuch, dodatkowe kilogramy i zmiana postawy ciała wymagają odpowiedniego przystosowania się do nowej sytuacji, w czym pomogą niektóre ćwiczenia. Dobry fizjoterapeuta pokaże, jak prawidłowo siedzieć, dźwigać czy schylać się, by nie zaszkodzić sobie ani dziecku. – Mięśnie dna miednicy: podczas ciąży szczególnie warto o nie zadbać, w czym pomogą konkretne ćwiczenia. – Kwestie związane z krążeniem krwi: są w ciąży szczególnie istotne, a dzięki ćwiczeniom możemy skutecznie pobudzić krążenie np. w nogach. – Szybszy powrót do formy oraz do sylwetki sprzed ciąży po porodzie: to również dla wielu kobiet argument przemawiający za tym, by ćwiczyć. – Relaks: jest także w ciąży wyjątkowo ważny. To czas ogromnego wysiłku psychicznego i fizycznego, a spokojne ćwiczenia czy techniki relaksacyjne pomogą rozładować napięcie oraz rozluźnić ciało5. Czym jest bezpieczny rytm serca? Czym wiesz, że naukowcy opracowali metodę, pozwalająca łatwo sprawdzić, czy rytm serca matki nie stwarza zagrożenia dla płodu? Wystarczy odjąć od 220 swój wiek i obliczyć 70% z tego wyniku. Podczas ćwiczeń należy nie przekraczać tej właśnie liczby uderzeń serca na minutę. Rytm serca sprawdzimy korzystając z popularnych pulsometrów lub specjalnych aplikacji. Możemy też mierzyć sobie puls przez 20 sekund, a potem pomnożyć ten wynik przez 3. Przykład: Kobieta ciężarna mająca 30 lat podczas ćwiczeń nie powinna przekraczać 133 uderzeń serca na minutę (220 – 30 = 190, a 70% ze 190 = 133). Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 O czym należy pamiętać, planując aktywność fizyczną w czasie ciąży? – Większość form aktywności fizycznej jest bezpieczna przez cały okres ciąży, jednak dotyczy to tylko ciąży przebiegającej w prawidłowy sposób. W innych sytuacjach należy zawsze skonsultować się z lekarzem. – Wysiłek musi być dopasowany do naszej kondycji. Kobiety, które przed ciążą dużo ćwiczyły, mogą ćwiczyć dużo intensywniej niż te, które wcześniej nie miały wiele wspólnego ze sportem. Zasada jest prosta: wysiłek nie może być bardziej intensywny niż przed ciążą; najlepiej gdyby był nieco mniej intensywny. Dlatego panie nieprzyzwyczajone do treningów powinny ograniczyć się do spokojnych aktywności jak spacery, pływanie, joga itp. Zmiany w trybie życia spowodowane zajściem w ciążę są wystarczająco duże, nie jest więc zalecane rozpoczęcie intensywnych ćwiczeń. Systematyczna, niezbyt wysiłkowa aktywność fizyczna na pewno będzie jednak korzystna. Jaka aktywność fizyczna jest zalecana w ciąży? – Spacerowanie: to zawsze bezpieczne rozwiązanie, zalecane zwłaszcza kobietom, które przed ciążą nie były aktywne fizycznie. Optymalne jest spacerowanie minimum 30 minut codziennie, w umiarkowanym tempie. Pamiętajmy o bezpiecznym, stabilnym obuwiu, zwłaszcza gdy brzuch będzie już większy. – Rowerek stacjonarny: wpływa świetnie na układ oddechowy oraz krążenie, pomaga w eliminowaniu skurczów łydek oraz obrzęków. Jednocześnie jest stabilny i bezpieczny, nie obciąża też kolan. Dodatkowe zalety to nieobciążanie masą ciała podczas wykonywania ćwiczenia, stabilizacja mięśni miednicy oraz trening mięśni dna miednicy, dzięki któremu znacznie zmniejsza się ryzyko nietrzymania moczu po porodzie. Dużym plusem jest też możliwość dopasowania intensywności ćwiczenia do umiejętności konkretnej osoby. – Pływanie: ćwiczenia w wodzie odciążają kręgosłup i rozluźniają mięśnie oraz więzadła. Mają też pozytywny wpływ na krążenie, pomagają niwelować pogłębiającą się podczas ciąży lordozę lędźwiową i kifozę piersiową. Jednocześnie wzmacniają mięśnie brzucha oraz pośladków, które mogą być w tym czasie rozciągnięte i osłabione. Dodatkowe korzyści to zwiększenie ruchomości stawów, ćwiczenie układu oddechowego oraz… relaks. – Joga: pozwala eliminować napięcie, zrelaksować się, sprawić, że ciało będzie gibkie i silne. Okazuje się to niezwykle przydatne podczas porodu, ale też w trakcie ciąży — ułatwia radzenie sobie z dolegliwościami oraz stresem. Najlepiej jest zapisać się na specjalne zajęcia z jogi dla kobiet ciężarnych. Źródło: Fuerst Nina, Adamczewska Katarzyna, Znaczenie aktywności fizycznej i zalecane formy ćwiczeń ruchowych u kobiet w ciąży, Warto postawić na ćwiczenia mniej intensywne, a regularne Zamiast rzadziej wykonywanych, ale intensywnych. Nie zapominajmy także o rozgrzewce przed ćwiczeniem. Po ich zakończeniu warto oddać się krótkiej relaksacji. Słuchajmy własnego ciała: jeśli pojawiają się jakiekolwiek niepokojące sygnały, lepiej dmuchać na zimne i przerwać ćwiczenie6. 5. Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r., Fuerst Nina, Adamczewska Katarzyna, Znaczenie aktywności fizycznej i zalecane formy ćwiczeń ruchowych u kobiet w ciąży, 6. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Jakiej aktywności fizycznej lepiej jest się unikać w ciąży? Ryzyko związane z aktywnością fizyczną w czasie ciąży dotyczy głównie porodu przedwczesnego, którego w pierwszym trymestrze nie musimy się obawiać. Dlatego warto jeszcze raz podkreślić, że odpowiednio dobrane ćwiczenia nie stanowią zagrożenia dla dziecka na żadnym etapie ciąży — kluczowe jest dostosowanie ich intensywności do nawyków sprzed ciąży. Istnieją jednak sporty i ćwiczenia niezalecane w ciąży. Należą do nich przede wszystkim aktywności prowadzące do hipotermii (np. trening połączony z korzystaniem z sauny) czy obarczone dużym ryzykiem urazów. Unikać należy takich aktywności jak: – wszelkiego rodzaju skoki i podskoki (np. skoki w dal czy do wody), – jazda na łyżwach czy rolkach, – jazda konna, – sprint, – nurkowanie, – także sporty walki. Szczególną ostrożność należy zachować równeż podczas tańca, gier zespołowych (siatkówka czy tenis), jazdy na rowerze (najbezpieczniejszym wyjściem jest rower stacjonarny)7. 7. Fuerst Nina, Adamczewska Katarzyna, Znaczenie aktywności fizycznej i zalecane formy ćwiczeń ruchowych u kobiet w ciąży, prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Inne rodzaje aktywności we wczesnej ciąży Ciąża to nie choroba, i nie ma powodu, aby kobieta ciężarna rezygnowała z aktywnego życia. Warto jednak zapoznać się z pewnymi zaleceniami, żeby zapewnić komfort i bezpieczeństwo kobiecie oraz rozwijającemu się dziecku. Jednym z rodzajów aktywności, który wzbudza u kobiet ciężarnych wiele wątpliwości, jest aktywność seksualna. Warto zaznaczyć, że jeśli przebieg ciąży jest prawidłowy, nie ma żadnych przeciwwskazań do współżycia seksualnego. Problem pojawia się natomiast, kiedy kobieta cierpi z powodu takich dolegliwości jak infekcja dróg rodnych lub moczowych, czy też niewydolność szyjki macicy — istnieje wówczas większe ryzyko poronienia. Ostrożność należy zachować też w przypadku ciąż wielopłodowych oraz gdy kobieta już kiedyś poroniła lub cierpi na częste plamienia. Konieczne jest także unikanie ryzykownego zachowania seksualnego, które groziłoby zakażeniem chorobami wenerycznymi. Pamiętajmy, że rozwijający zarodek, a potem płód, otoczony jest błonami płodowymi i doskonale chroniony. Nie ma więc niebezpieczeństwa, że podczas współżycia seksualnego w jakiś sposób go uszkodzimy. Na tym etapie ciąży brzuch nie jest jeszcze widocznie powiększony, dlatego bez przeszkód można uprawiać seks w dowolnych pozycjach, starając się jedynie nie uciskać przesadnie brzucha kobiety. Warto pamiętać, że w pierwszym trymestrze część kobiet może nie mieć ochoty na seks. Jest to związane z dość silnymi w tym czasie dolegliwościami ciążowymi jak na przykład mdłości, wymioty, bolesność piersi czy problemy żołądkowe. Dodatkowo huśtawka hormonów, silne zmęczenie, senność, drażliwość i obawa, że seks zaszkodzi dziecku, także potrafią skutecznie zniechęcić do współżycia. Nie należy się tym przejmować, tylko poczekać, ponieważ wiele z tych dolegliwości wkrótce minie8. Kolejną kwestią budzącą czasem wątpliwości przyszłych mam są podróże. We wczesnej ciąży bez problemu możemy podróżować, każdy wyjazd powinien być jednak starannie zaplanowany i dopasowany aktualnego samopoczucia. O czym należy pamiętać w szczególności? – Podróżowanie z przerwami: podczas długiej jazdy autem warto robić krótkie przerwy, w trakcie których można np. rozprostować nogi i odetchnąć świeżym powietrzem. – Nie rezygnujemy z zapinania pasów bezpieczeństwa: na pewno nie zaszkodzą dziecku, a jeśli mamy obawy, możemy skorzystać ze specjalnych pasów dla ciężarnych. – Podróż samolotem: nie ma wyraźnych przeciwwskazań do podróżowania samolotem we wczesnej ciąży. Należy jednak pamiętać, że przy bardzo długich lotach wzrasta ryzyko zakrzepicy żylnej, warto więc sięgnąć np. po specjalne rajstopy uciskowe. Szczególną ostrożność doradza się kobietom, które kiedyś poroniły. – Przygotowanie odpowiednich dokumentów i listy placówek medycznych: będąc daleko od domu, musimy mieć przygotowaną listę łatwo dostępnych placówek medycznych w okolicy, gdzie będziemy przebywać. Musimy też posiadać swoje dokumenty związane ze zdrowiem. – Podróże egzotyczne: nie są zakazane, ale też nie są zbyt zalecane. Wysokie temperatury i tropikalne choroby czy owady to dodatkowe czynniki ryzyka. – Szczepienia: jeżeli decydujemy się jednak na egzotyczną podróż, sprawdźmy, jakie szczepienia należy wykonać i czy na pewno są one bezpieczne dla kobiet w ciąży. – Dbałość o higienę: jest szczególnie istotna podczas zagranicznych podróży. Pamiętajmy także o piciu jedynie wody butelkowanej i unikaniu napojów z kostkami lodu (woda niewiadomego pochodzenia). Ważne jest dokładne mycie rąk przed jedzeniem i obieranie ze skórki owoców. Lepiej jest unikać jedzenia kupowanego na bazarach, a także skorupiaków oraz niepasteryzowanej żywności9. 8. Makara-Studzińska Marta, Wdowiak Artur, Plewik Izabela, Kryś Karolina Maria, Seksualność kobiet w ciąży, prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 9. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016, prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Jak wybrać biustonosz ciążowy? Powoli zbliża się koniec pierwszego trymestru — w 9 tygodniu ciąży piersi kobiety są już mocno powiększone, tkliwe, obrzmiałe. Nawet zwykłe poruszanie się może na tym etapie stać się przyczyną dyskomfortu, wiele przyszłych mam narzeka też na bóle pleców. Dobrze dopasowany biustonosz ciążowy jest w stanie w znaczącym stopniu zniwelować te dolegliwości, a także poprawić wygląd piersi, a co za tym idzie, również samopoczucie i komfort psychiczny. Warto wiedzieć, że piersi rosną przede wszystkim w pierwszym trymestrze, a podczas karmienia konieczne jest już używanie specjalnego biustonosza dla kobiet karmiących. Dlatego pod koniec pierwszego trymestru ciąży można już spokojnie rozglądać się za wygodnym biustonoszem ciążowym, który będzie użytkowany nawet do końca ciąży. Dobry biustonosz ciążowy powinien: – gwarantować solidne podtrzymanie piersi na całej ich szerokości, również w okolicy pach oraz z tyłu, – nie posiadać usztywnianych fiszbin, które wbijając się w piersi zwiększają ryzyko uszkodzenia kanalików mlekowych, które intensywnie się rozwijają10, – posiadać obszerne miseczki, z których piersi nie będą się wylewać także przy pochylaniu, – przede wszystkim być wygodny, wykonany z przyjemnego w dotyku materiału, najlepiej naturalnego. 10. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Źródła: – prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich – Fuerst Nina, Adamczewska Katarzyna, Znaczenie aktywności fizycznej i zalecane formy ćwiczeń ruchowych u kobiet w ciąży, – Hieronim Bartel, Embriologia: podręcznik dla studentów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 2012 – Ostrowski, Embriologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich – Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. – Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner – Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 – Sadler, Embriologia, Edra Urban&Partner Autor: Rafał „Na początku 9 tygodnia ciąży zarodek mierzy ok. 13-17 mm, pod jego koniec ok. 16-18 mm. Jego głowa nadal jest bardzo duża.”
8 TYDZIEŃ CIĄŻY: najświeższe informacje, zdjęcia, video o 8 TYDZIEŃ CIĄŻY; 8 tydzień ciąży Pt, 20-10-2006 Forum: W oczekiwaniu - 36 tydzień ciąży .
Forum: Oczekując na dziecko Dziewczyny! Jestem w 9 tygodniu ciąży a moje piersi są nadal takie same jak przed 9 tygodniami. Bolą mnie sutki ale nic wiecej, nie mam nabrzmiałych dużych piersi. Noszę rozmiar 75C. Może moj rozmiar ma na to wplw. Gdybym mila 75A pewnie byly by juz wieksze. Prosze o pomoc, czy ktoras tez tak ma albo miala?? Rybcia RODZICEOczekując na dziecko9 tydzień ciąży a piersi :-) Angina u dwulatka Mój Synek ma 2 lata i 2 miesiące. Od miesiąca kaszlał i smarkał a od środy dostał gorączki (w okolicach +/- 39) W tym samym dniu zaczął gorączkować mąż –... Czytaj dalej → Skubanie paznokci – Co robić, gdy dziecko skubie paznokcie? Może wy macie jakieś pomysły, Zuzanka od jakiegoś czasu namiętnie skubie paznokcie, kiedyś walczyłam z brudem za nimi i obcinaniem ich, a teraz boję się że niedługo zaczną jej wrastać,... Czytaj dalej → Mozarella w ciąży Dzisiaj naszła mnie ochota na mozarellę. I tu mam wątpliwości – czy w ciąży można jeść mozzarellę?? Na opakowaniu nie ma ani słowa na temat pasteryzacji. Czytaj dalej → Czy leczyć hemoroidy przed porodem? Po pierwszej ciąży, a bardziej porodzie pojawiły się u mnie hemoroidy, które się po jakimś czasie wchłonęły. Niestety teraz pojawiły się znowu. Jestem w 6 miesiącu ciąży i nie wiem,... Czytaj dalej → Ile kosztuje żłobek? Dziewczyny! Ile płacicie miesięcznie za żłobek? Ponoć ma być dofinansowany z gminy, a nam przyszło zapłacić 292 zł bodajże. Nie wiem tylko czy to z rytmiką i innymi. Czy tylko... Czytaj dalej → Pytanie do stosujących zastrzyki CLEXANE w ciąży Dziewczyny mam pytanie wynikające z niepokoju o clexane w ciąży. Biorąc od początku ciąży zastrzyki Clexane w brzuch od razu zapowiedziano mi, że będą oprócz bolesności, wylewy podskórne, sińce, zrosty... Czytaj dalej → Mam synka w wieku 16 m-cy. Budzi się w nocy o stałej porze i nie może zasnąć. Mój syn budzi się zawsze o 2 lub 3 w nocy i mimo podania butelki z piciem i wzięcia do łóżka zasypia dopiero po ok. 2 godzinach. Wcześniej dostawał w... Czytaj dalej → Dziewczyny po cc – dreny Dziewczyny, czy któraś z Was miała zakładany dren w czasie cesarki? Zazwyczaj dreny zdejmują na drugi dzień i ma on na celu oczyszczenie rany. Proszę dajcie znać, jeśli któraś miała... Czytaj dalej → Meskie imie miedzynarodowe. Kochane mamuśki lub oczekujące. Poszukuję imienia dla chłopca zdecydowanie męskiego. Sama zastanawiam się nad Wiktorem albo Stefanem, ale mój mąż jest jeszcze niezdecydowany. Może coś poradzicie? Dodam, ze musi to... Czytaj dalej → Czy to możliwe, że w 15 tygodniu ciąży?? Dziewczyny!!! Sama nie wiem co mam o tym myśleć. Wczoraj wieczór przed kąpielą zauważyłam przezroczystą kropelkę na piersi, ale niezbyt się nią przejełam. Po kapieli lekko ucisnęłam tą pierś i... Czytaj dalej → Jaką maść na suche miejsca od skazy białkowej? Dziewczyny, których dzieci mają skazę białkową, może polecicie jakąś skuteczną maść bez recepty na suche placki, które pojawiają się na skórze dziecka od skazy białkowej? Czym skutecznie to można zlikwidować? Czytaj dalej → Śpi albo płacze – normalne? Juz sama nie wiem co mam myśleć. Mój synek ma dokładnie 5 tygodni. A mój problem jest taki, że jak mały nie śpi, to płacze. Nie mogę nawiązać z nim... Czytaj dalej → Wielotorbielowatość nerek W 28 tygodniu ciąży zdiagnozowano u mojej córeczki wielotorbielowatość nerek – zespół Pottera II. Mój ginekolog skierował mnie do szpitala. W białostockim szpitalu po usg powiedziano mi, że muszę jechać... Czytaj dalej → Ruchome kolano Zgłaszam się do was z zapytaniem o tytułowe ruchome kolano. Brzmi groźnie i tak też wygląda. dzieciak ma 11 miesięcy i czasami jego kolano wyskakuje z orbity wygląda to troche... Czytaj dalej →
Mamy w tym samym miesiącu ciąży Forum o ciąży Staramy się Forum o niemowlętach Fora dla rodziców. Najpopularniejsze: Kalendarz ciąży Pierwsze 12 miesięcy Drugi rok życia Skoki rozwojowe w pierwszym roku Sen - niemowlę i dziecko
W 9 tygodniu ciąży płód mierzy około 2,3 cm i wówczas osiąga wielkość kulki winogrona. Podczas określania długości płodu mierzy się odległość od ciemienia do kości ogonowej. Płód waży teraz nieco około 3 tydzień ciąży – mały człowiek9 tydzień ciążyW tym tygodniu ostatecznie zanika ogon płodu, a płód zaczyna wyglądać jak dziecko. Powieki są już w pełni rozwinięte i zasłaniają oczy. Oczy pozostają zamknięte do około 27 tygodnia ciąży. Małe płatki uszne są widoczne po bokach główki. W ustach zaczynają powstawać rąk i stóp są w pełni funkcjonalne i pozwalają dziecku swobodnie poruszać się w worku płodowym. Dziecko jest w stanie zacisnąć rękę w pięść lub ssać kciuk. W tym tygodniu serce składa się już z czterech komór i zaczynają się rozwijać zastawki tydzień ciążyObserwuj swoją ciążę dzień po dniu w naszym kalkulatorze ciąży. Polecamy również nasz kalendarz badań v ciąży. Jaki jest prawidlowy przyrost wagi w tym tygodniu ciąży? Sprawdź v naszym kalkulatorze wagi w ciąży.
Hej,ja miałam w jednej ciąży krwawienia-zasniad, poronilam w 10 tyg. Kolejna ciąża-plamienie ,bóle, krwawienia, duphaston i luteina, duża dawka magnezu. Dalej nie wiadomo skąd brało się ciagle plamienie. Właśnie ułożyłam do snu synusia, który tyle strachu przynosił. Bierz leki, odpoczywaj, słuchaj lekarza.
Jesteś w 9 miesiącu ciąży? Twoje dziecko może przyjść na świat w każdej chwili! Zanim jednak pojawią się pierwsze skurcze porodowe, możesz odczuwać większą niż zwykle senność i zmęczenie. Podpowiadamy, jak przetrwać ten okres i na co należy zwrócić szczególną uwagę. W końcu nadszedł 9 miesiąc ciąży. Nic dziwnego, że jesteś podekscytowana, ale też zdenerwowana. To już ostatnie kilka tygodni, a może nawet dni dziecka w twoim brzuchu. Maluch jest już niemal gotowy do samodzielnego życia. Świetnie rozwinięte są już zwłaszcza zmysły dotyku i smaku. To za ich pomocą (oraz słabszego jednak wzroku) dziecko będzie na początku swojego życia poznawało świat. Sprawdź, co jeszcze musisz wiedzieć o tym szczególnym okresie ciąży. Spis treści: Kiedy zaczyna się 9 miesiąc ciąży? 9 miesiąc ciąży: objawy i dolegliwości Dziecko w 9 miesiącu ciąży Badania w 9 miesiącu ciąży Jak przetrwać 9 miesiąc ciąży? Kiedy zaczyna się 9 miesiąc ciąży? Początek dziewiątego miesiąca przypada na 36 tydzień ciąży. Dziewiąty miesiąc ciąży to okres pomiędzy 36 tygodniem a 40 tygodniem ciąży, czyli koniec trzeciego trymestru. To czas pełen emocji dla każdej kobiety. Do porodu zostało przecież zaledwie kilka tygodni, a może nawet dni lub godzin! Przyjmuje się, że prawidłowy czas porodu to czas od 38 do 42 tygodnia ciąży, czyli okres obejmujący dwa tygodnie przed terminem i dwa tygodnie po nim. 9 miesiąc ciąży: objawy i dolegliwości W dziewiątym miesiącu ciąży organizm przyszłej mamy jest już mocno obciążony. W trzecim trymestrze bardzo często pojawiają się takie dolegliwości, jak: zgaga w ciąży, skurcze łydek, częste oddawanie moczu, ból pleców, swędzenie skóry, ucisk na miednicę, wydzielina z piersi, zwiększone owłosienie na twarzy, upławy, odejście czopu śluzowego. Z uwagi na duży brzuch poruszanie się, a także proste, prozaiczne czynności, takie jak np. zawiązywanie butów, mogą sprawiać przyszłej mamie problem. Nie wahaj się prosić o pomoc! Kobiecie w ciąży nie wolno bowiem się forsować i stresować. Powinnaś też unikać wszelkich prac wymagających długotrwałego stania w pozycji z rękami do góry (takie czynności mogą zaburzać krążenie). Odpuść sobie także długie kąpiele (wiążą się one z ryzykiem zasłabnięcia). Jeszcze przyjdzie na nie czas! Senność w 9 miesiącu ciąży Pod koniec trzeciego trymestru ciąży możesz odczuwać większą senność i zmęczenie (sytuacji nie poprawia fakt, że dziecko czasem uaktywnia się w nocy i uniemożliwia ci spokojny, nieprzerywany sen). Aby złagodzić te objawy: dużo odpoczywaj, ale nie śpij zbyt długo w ciągu dnia; jeśli chce ci się spać, połóż się wcześniej i pośpij nieco dłużej; nie jedz ciężkostrawnych potraw na wieczór; regularnie wietrz swoją sypialnię. Dziecko w 9. miesiącu ciąży W 9 miesiącu ciąży maluch jest już prawie gotowy do przyjścia na świat. Pod koniec ciąży może on mierzyć od 48 do 64 cm i ważyć od 2700 do 4500 g. Maluch powinien być ułożony w pozycji głową w dół. Jeśli jednak znajduje się w położeniu miednicowym (tzn. stopami lub pośladkami w dół), twój lekarz może spróbować obrócić dziecko. Przez powłoki brzuszne chwyci malucha i postara się go przemieścić, jednocześnie obserwując dziecko na USG. Zabieg ten niesie jednak ze sobą ryzyko wzniecenia porodu. Zapytaj lekarza, kiedy nie można rodzić naturalnie i potrzebne jest cesarskie cięcie. W jelitach twojego dziecka w 9 miesiącu zgromadziła się już smółka. To pierwsza kupa, która złożona jest ze złuszczonego naskórka połykanego z wodami płodowymi, mazi płodowej i innych składników płynu owodniowego. Kiedy dziecko się urodzi i zacznie pić mleko, powinno wydalić smółkę w ciągu dwóch, trzech dni życia. Dziecko dostało już od ciebie wszystko, czego będzie potrzebować na początku życia po drugiej stronie brzucha. Jest najedzone „na zapas” – dlatego nie przejmuj się, kiedy w pierwszych dniach życia nie będzie zbyt wiele ssało. Każde dziecko po narodzinach traci na wadze (nawet do 10 proc. masy urodzeniowej), jednak już w trzeciej dobie życia znowu zacznie przybierać. Badania w 9 miesiącu ciąży W dziewiątym miesiącu lekarz może zlecić ci jeszcze badanie ogólne moczu – nie może być w nim białka, cukru, białych ani czerwonych krwinek. Ponadto lekarz oceni: pH wydzieliny pochwowej (badanie to pozwala ocenić stan bakteriobiologiczny pochwy i szyjki macicy), wysokość dna macicy, twoje ciśnienie krwi, twoją wagę. Za pomocą badania KTG (kardiotokograficznego) ginekolog sprawdzi też tętno płodu. Kiedy minie termin porodu, na KTG będziesz się musiała zgłaszać co dwa dni. Do samego porodu dwa razy w ciągu dnia sprawdzaj aktywność płodu – rano, gdy jest ona mniejsza, i wieczorem, gdy wzrasta. Co oznaczają ruchu płodu? To, że dziecko jest zdrowe i dobrze się rozwija. Jak liczyć ruchy dziecka? Spójrz na zegar i zacznij liczyć każdy ruch, który poczujesz w brzuchu (liczy się kopnięcie, drgnięcie, obrót). Skończ liczyć na dziesiątym ruchu i sprawdź, ile minęło czasu od pierwszego ruchu. Zwykle wyczujesz 10 ruchów w ciągu mniej więcej 10 minut (chociaż czasem upłynie więcej czasu). Jeśli nie doliczysz się 10 ruchów w ciągu godziny, wypij sok, przegryź coś, zrób kilka kroków, rozluźnij się i licz dalej. Jeśli w ciągu dwóch godzin nie naliczysz dziesięciu ruchów, zadzwoń do lekarza. Choć zwykle brak ruchów dziecka nie oznacza nic bardzo niepokojącego, lepiej to sprawdzić. Jak przetrwać 9 miesiąc ciąży? Ostatnie dni i tygodnie przed porodem powinnaś poświęcić tylko sobie (i swojemu maluszkowi!). Nabrać sił i wypocząć. Ze względu na to, że poród może nastąpić w każdej chwili, miej pod ręką spakowaną torbę do szpitala. Nie zapomnij także o potrzebnych dokumentach (karta ciąży, dowód osobisty, aktualne ubezpieczenie, wyniki badań USG itp.). Mamy dla ciebie kilka rad, które pomogą ci przetrwać 9 miesiąc ciąży: Wciąż chce ci się spać, a masz kłopot z dopasowaniem sobie wygodnej pozycji do spania? Najlepszym wyjściem jest spanie na lewym boku. W takiej pozycji zwiększa się ukrwienie łożyska, a co za tym idzie, odżywienie płodu. Spanie na plecach nie jest polecane ze względu na to, że nasila bóle kręgosłupa i zgagę oraz nie służy dziecku. Również seks w trzecim trymestrze nie jest sprawą prostą – najwygodniejsza dla ciebie będzie teraz pozycja „na łyżeczkę”. Jednak jeżeli lekarz nie zabroni, a ty i twój partner macie ochotę na seks, nie rezygnuj z tej sfery życia. Co powiesz na małe zakupy? Najwyższy czas, żeby kupić stanik do karmienia z odpinanymi klapkami. Jak dobrać stanik do karmienia – wybierz model dopasowany w obwodzie, ale za to z miseczkami o numer większymi. Po porodzie twoje piersi jeszcze trochę urosną, a za mały stanik może prowadzić do zastojów pokarmu albo nawet bardzo bolesnego zapalenia piersi. Jeżeli masz bardzo duże piersi, w staniku będzie ci się nawet lepiej... spało. Boisz się bólu porodowego? Poczytaj o naturalnych i farmakologicznych sposobach znieczulenia i wspólnie z lekarzem ustal, jaki będzie najlepszy dla ciebie. Gdy minie termin porodu, w porozumieniu z lekarzem prowadzącym ciążę możesz wypróbować bezpieczne sposoby wywoływania porodu. Seks czy picie naparu z liści malin na pewno nie zaszkodzą dziecku, a mogą wywołać skurcze porodowe. Zobacz też: Ból krocza w ciąży: przy chodzeniu, na początku ciąży i pod koniec Co oznacza twardy brzuch w ciąży? Kiedy napięty brzuch powinien niepokoić? [WIDEO] Opuchlizna w ciąży: co pomoże na obrzęki i kiedy
BÓL BRZUCHA 9 TYDZIEŃ CIĄŻY: najświeższe informacje, zdjęcia, video o BÓL BRZUCHA 9 TYDZIEŃ CIĄŻY; Ból brzucha-9/10 tydz
W 9 tygodniu ciąży niektóre kobiety promienieją, a inne – wręcz przeciwnie. To związane z szalejącymi w organizmie hormonami, które powodują też zmiany nastrojów i huśtawkę emocjonalną. Jeśli należysz do pierwszej grupy, Twoja cera znacznie się poprawia. Jeśli do drugiej, skóra wytwarza więcej sebum, więc może zacząć mocniej się przetłuszczać, co powoduje wypryski i niedoskonałości. Niestety wciąż czujesz tkliwość i lekką bolesność piersi, brodawki stają się ciemniejsze. Już niedługo przestaniesz mieścić się w dotychczasowe biustonosze. Najlepiej rozpocznij też stosowanie kremów przeciwko rozstępom, żeby zapobiec ich wystąpieniu na brzuchu. 9 tydzień ciąży to dla wielu przyszłych mam nadal okres zmęczenia, mdłości i początek zachcianek. 9 tydzień ciąży. Badania, które warto wykonać Pierwsza wizyta u ginekologa już prawdopodobnie za Tobą, a jeśli nie – wybierz się do lekarza jak najszybciej! Być może wykonałaś też już badania, które są przewidziane do 10 tygodnia ciąży przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Jakie? Chodzi o badanie ginekologiczne, cytologię, ocenę pH wydzieliny z pochwy, pomiar ciśnienia, wagi i wzrostu, badanie moczu, morfologię, badanie piersi, oznaczenie Rh, badanie stężenia glukozy, analizę przeciwciał odpornościowych oraz testy: VDRL (w kierunku kiły), w kierunku HIV, HCV, różyczki i toksoplazmozy. Jeśli stomatolog ustalił plan leczenia Twoich zębów, być może byłaś już na jakiejś wizycie. 9 tydzień ciąży. Rozwój i wygląd Twojego dziecka W 9 tygodniu ciąży Twój maluszek ma już ok. 2,5 centymetra i waży ok. 2-3 gramy. Jego główka zajmuje ponad połowę długości i przylega do klatki piersiowej, ponieważ mózg mocno się rozwija. Buzia nabiera „zwykłych” cech: oczy przesuwają się do przodu, pojawiają się wargi (przede wszystkim górna) i dziurki w nosie. Mocno rozwijają się także mięśnie, kurcząc się i rozkurczając, a rączki i nóżki wciąż się wydłużają. Zmiany następują też jeśli chodzi o skórę, która staje się grubsza i coraz mniej przezroczysta. Serce maluszka zaczyna pompować krew.
Re: ile miały wasze dzidziusie w 9-10tyg? Moje najukochańsze serduszko widziałam ostatnio przez ekranik w 9 tygodniu i 5 dniu / to było 7.10. / i miało dokładnie 30,1 mm. Za tydzień wybieram się na kolejną wizytę i sama jestem ciekawa ile urosło moje dzidzi!!!! Pozdrawiam mamusię i maleństwo! agusia&serduszko
Ciąża 9. tydzień to początek 3 miesiąca ciąży. Właśnie w tym czasie zaczynają się wykształcać narządy charakterystyczne dla każdej z płci – u chłopców rozwijają się jądra, zaś u dziewczynek – jajniki. W mózgu bardzo intensywnie namnażają się komórki nerwowe. U Ciebie coraz bardziej widoczny staje się brzuszek. 5min. czytania Marz 8, 2019 Jesteś w 9. tygodniu ciąży – nadal więc mogą Ci towarzyszyć objawy charakterystyczne dla pierwszego trymestru, takie jak nudności czy zaparcia. Z czasem mogą zacząć się też pojawiać kolejne, np. obolałe i krwawiące dziąsła. Nie zapominaj, by cały czas zdrowo się odżywiać i pielęgnować swoją cerę. Rozwój dziecka – 9. tydzień ciąży W dziewiątym tygodniu ciąży dziecko ma już ukształtowane ręce i nogi. Ramiona zginają się w łokciach. Wyraźnie wydłuża się szyja, jednak głowa nadal przylega do klatki piersiowej, na której widoczne są już brodawki sutkowe. Wciąż trwa proces kostnienia kręgów i żeber. 9. tydzień ciąży to okres bardzo dynamicznego rozwoju mózgu. Z powstałych kilka tygodni wcześniej pęcherzyków mózgowych cały czas kształtują się półkule mózgowe, międzymózgowie, w którym znajduje się produkująca hormony przysadka mózgowa, a także tyłomózgowie. Z tego powodu głowa stanowi w tym momencie aż połowę długości ciała dziecka. Na swoje miejsce powoli przesuwają się gałki oczne, które stopniowo są pokrywane powiekami. Na początku trzeciego miesiąca coraz bardziej wyspecjalizowane w pełnieniu swoich funkcji stają się struktury, z których za jakiś czas powstaną śledziona, nadnercza, wątroba i pęcherzyk żółciowy. Trwa rozwój układu trawiennego, u dziecka wykształca się również odbyt. Właśnie w dziewiątym tygodniu ciąży zaczynają się kształtować narządy płciowe. Co prawda na zewnątrz płód, bez względu na płeć, wygląda tak samo, jednak u dziewczynek już zaczynają się rozwijać jajniki, a u chłopców – jądra. Dziecko w 9 tygodniu ciąży mierzy około 2,3 cm i waży około 2 g. Brzuch w 9. tygodniu ciąży – jak zmienia się Twoje ciało? W dziewiątym tygodniu ciąży macica wciąż dostosowuje się do rosnącego płodu i przypomina rozmiarem niewielkiego melona. Jeśli założysz luźne ubrania, Twoja ciąża nie będzie jeszcze widoczna dla otoczenia. Trzeci miesiąc ciąży to czas, kiedy konieczna może okazać się wymiana garderoby – w sklepach znajdziesz mnóstwo przeznaczonej dla kobiet w ciąży odzieży, która będzie służyć Ci aż do rozwiązania. 9. tydzień ciąży – na co zwrócić uwagę? Niewielkie grudki na otoczce brodawki – to nic innego, jak tzw. guzki Montgomery’ego, czyli ujścia gruczołów łojowych, których zadaniem jest uelastycznianie oraz nawilżanie brodawki. Same brodawki mogą stać się większe oraz ciemniejsze niż do tej pory. Guzki Montgomery’ego nie powinny wzbudzać Twojego niepokoju. Ich pojawienie się jest zupełnie normalnym objawem ciąży. W tym momencie powinnaś szczególnie zadbać o swoje piersi, możesz pielęgnować je przy użyciu odpowiednich kosmetyków. Zmiany emocjonalne – mogą pojawiać się już na tym etapie i nasilać się z każdym kolejnym tygodniem. Zaczynasz inaczej odczuwać emocje, miewasz zmienne nastroje, mogą pojawiać się u Ciebie lęki o zdrowie dziecka czy strach przed porodem. To również efekt zwiększania się stężenia hormonów w Twoim organizmie. Szukaj wsparcia u partnera, rodziców czy przyjaciółek. To normalne, że nadchodzące w Twoim życiu zmiany budzą lęk. Rozmawiaj o nich, mów o tym, co Cię niepokoi. Jeśli zmiany emocjonalne są bardzo nasilone i uniemożliwiają Ci normalne funkcjonowanie, potrzebne może się okazać wsparcie psychologiczne. Opuchnięte krwawiące dziąsła – to również efekt działania hormonów ciążowych oraz rozszerzania się naczyń krwionośnych. Dziąsła mogą być spuchnięte, obolałe i krwawić podczas szczotkowania czy gryzienia twardych produktów. Nie zapominaj o regularnej higienie jamy ustnej. Myj zęby co najmniej dwa-trzy razy dziennie przez dwie-trzy minuty przy pomocy szczoteczki z miękkim włosiem oraz odpowiedniej pasty. Ulgę może przynieść również stosowanie płynów do płukania jamy ustnej zawierających np. olejek laurynowy. Pomocna jest także dieta bogata w produkty zawierające witaminę C. Uszczelnia ona naczynia krwionośne i zapobiega krwawieniom. 9. tydzień ciąży – jak dbać o siebie? Pamiętaj o odpowiedniej pielęgnacji cery Dziewiąty tydzień ciąży to czas, w którym niektóre kobiety cieszą się piękną, gładką cerą, innym zaczynają dokuczać wypryski, u jeszcze innych skóra staje się bardzo wrażliwa albo szybko się rumieni. To zarówno efekt działania hormonów, jak i zwiększonej objętości krwi. Pamiętaj, by pielęgnować cerę wedle jej potrzeb. Jeśli ma niedoskonałości, stosuj lekko ściągające i wysuszające żele do mycia twarzy i toniki, przy podrażnieniach używaj kosmetyków do cery wrażliwej. Nie zapominaj o nawilżaniu skóry – zarówno poprzez stosowanie kremów, jak i picie odpowiednich ilości płynów, najlepiej niegazowanej wody mineralnej. Ćwicz w wodzie Ćwiczenia w wodzie to nie tylko doskonałe przygotowanie do porodu, ale także skuteczny sposób na pozbycie się ciążowych dolegliwości. Ciało w wodzie waży nawet o połowę mniej, więc w trakcie gimnastyki na basenie będziesz się czuła rozluźniona i odprężona, mniej będą ci dokuczać bóle stawów czy kręgosłupa. Oczywiście najlepiej wybrać się na zorganizowane zajęcia prowadzone pod okiem specjalisty. Dołącz do programu Zyskaj pełen dostęp do wszystkich benefitów! DARMOWE PRÓBKI Odbierz bezpłatne próbki NAN OPTIPRO® Plus 2 HMO. KONKURSY Weź udział w konkursach i wygrywaj nagrody. TESTOWANIA PRODUKTÓW Wypróbuj produkty Nestlé dla niemowląt i małych dzieci. STREFA EKSPERTA Zadaj pytanie naszym ekspertom i uzyskaj darmową poradę.
. 425 244 95 264 248 413 254 89
9 tydzień ciąży forum
